Er bestaat een reglementering in bos en natuurgebied, op gemeentelijk openbaar domein en op de jaagpaden.
Tot de jaren negentig was er weinig of geen aanlijnplicht.
In het gemeentelijk politiereglement stond meestal dat de hond onder controle moest staan van het baasje en zoniet aangelijnd moest zijn.
Vanaf de jaren negentig kwam er een aanlijnplicht in bos en natuurgebied
omdat er altijd een minderheid voor overlast zorgde. Er was een tolerant beleid voor “los” wandelen op voorwaarde dat de hond onder controle stond van het baasje. De wet was eerder een stok achter de deur voor hondenbaasjes van wie de hond niet onder controle stond en voor overlast zorgde.
De hond aan de lijn was meer een metafoor voor verantwoord(elijk) los.
In het gemeentelijk reglement kwam vanaf de jaren negentig de vermelding dat de hond binnen de bebouwde kom aangelijnd moest zijn en buiten de bebouwde kom steeds onder controle van het baasje moest staan zonder aanlijnplicht.
Ook hier kwam de aanlijnplicht dus langzaam in het gemeentelijk politiereglement geslopen.
Maar overal werd de wet naar de geest toegepast en zeker niet naar de letter! Baasjes met honden onder controle werden met rust gelaten en enkel overlast werd terecht aangepakt.
De ommekeer
Daar kwam verandering in bij de oprichting van het Agentschap voor Natuur en Bos rond 2006.
Dat kon je onmiddellijk merken omdat op werkelijk elk pad, groot of klein, een honden-aan-de-lijn bordje werd gehangen en het daardoor onmogelijk was om het niet op te merken.
Je zag onmiddellijk een soort van extreem beleid tegenover de los meewandelende hond zonder onderscheid tussen goed en slecht.
Plots was het gedaan met het tolerante beleid en werd de aanlijnplicht naar de letter van de wet toegepast: iedere hond die zonder lijn liep werd voortaan bestempeld als “onverantwoord.”
Verantwoord(elijk) los bestaat niet volgens ANB.
Een slag in het gezicht van elk baasje dat verantwoord(elijk) los wandelt! Mensen werden aangemaand om de hond aan te lijnen en natuurlijk protesteerden de baasjes en kwam de logische, maar spijtig genoeg fout geformuleerde vraag: “waar mag de hond wel los?”
(een beter geformuleerde vraag zou geweest zijn:
“waar mogen we wel los wandelen?”
dan zou het onmiddellijk duidelijk geweest zijn dat de hondenzones een voldoende aanbod aan wandelpaden nodig hebben wat nu absoluut niet het geval is in het huidige aanbod.)
En zo werd ANB de uitvinder van “hondenzones” in Vlaanderen, waar de lijn wel af mag; dit was spijtig genoeg de aanzet tot een regressief beleid zonder tolerantie.
Tot op dat moment was het mogelijk op elk rustig pad in bos en natuurgebied verantwoord(elijk) los te wandelen zonder fysieke lijn zonder opmerkingen of boetes te krijgen.
Hondenzones
En plots werd er dan verwacht dat het hondenbaasje tevreden moest zijn met kleine of heel kleine omheinde zones waar je niet eens kan wandelen.
De eerste zones waren bovendien omheind met schapendraad die ongeschikt is omdat de mazen onveilig waren voor kleinere honden.
Deze zones werden opgericht zonder fatsoenlijk overleg en zonder rekening te houden met de wandelbehoeften van honden!
Het zou bijna lachwekkend zijn als het niet zo intriest was: plots moesten we tevreden zijn met een speldenprik aan oppervlakte zonder wandelmogelijkheid.
De meeste zones zijn kleiner dan 1 hectare en meestal zelfs maar enkele tientallen of nog minder are groot.
Er is een minderheid aan hondenzones die groter zijn dan 1 hectare. De grootste zijn ongeveer 6 hectare groot en aan het Meerdaalwoud aan de rand van Leuven is er eentje van ongeveer 15 hectare groot.
Het idee dat deze zones een alternatief kunnen zijn om te voldoen aan de noodzakelijke hondenwandelingen waarbij onderweg genoeg snuffel- en bewegingsvrijheid is voor honden, is werkelijk bespottelijk en heeft totaal geen draagvlak bij de verantwoorde hondenbaasjes die verantwoord(elijk) los kunnen en willen wandelen. (lees meer in hondenzones)
De geest of de letter van de wet
Langzaam werd er door de jaren heen een (slechte) evolutie in het beleid merkbaar, waarbij de wet naar de letter en minder naar de geest van de wet werd toegepast.
In onze over gereglementeerde maatschappij is het gewoon onmogelijk om een stipt beleid te handhaven en het zal daardoor ook nooit aanvaard worden door de mensen.
Een tolerant beleid met de nodige marge zorgt voor een beleid op mensen- en hondenmaat.
Er moet altijd een evenwicht zijn tussen vrijheid en verplichting. Te weinig vrijheid zal nooit aanvaard worden.
(lees meer in de geest en de letter van de wet)
Ook sommige gemeenten gingen dan het voorbeeld van ANB overnemen en zelf hondenzones inrichten als enige plek waar de hond op openbaar domein van de lijn mag.
Onze huidige minister van Welzijn ( begin 2024 Weyts) maakte zelfs een Pdf voor de gemeenten met richtlijnen voor de inrichting.
In deze informatieve tekst over het inrichten van hondenzones staat o.a. dat “een minimum van 10 are toch voorzien moet worden omdat grote honden toch ook wat ruimte moeten hebben om te lopen!!”. Onvoorstelbaar vinden wij dat een norm van 10 are als voldoende wordt beschouwd als enig alternatief voor het wandelen zonder lijn voor alle honden in een bepaalde gemeente.
Een minister van dierenwelzijn die niet weet wat de behoeften van een hond zijn tijdens het wandelen, dat is “onbegrijpelijk en onvoorstelbaar!”
Steeds strenger
Tijdens de corona-jaren kenden we dan ook nog een escalatie van het aantal wandelaars. Wandelen was het enige wat nog toegelaten was en daardoor ging iedereen plots massaal wandelen, wat natuurlijk ook voor meer overlast zorgde. De reactie hierop van onze overheid was te voorspellen: hogere boetes. De overheid denkt alles te kunnen oplossen met strengere straffen. De GAS-boetes werden opgetrokken tot max. 350 euro. Na corona keerde de rust terug, maar de hoge boetes bleven.
Ondertussen geldt er nu bijna in elke gemeente en op openbaar domein een aanlijnplicht en voeren veel gemeenten gelukkig nog steeds een tolerant beleid, maar spijtig kiezen sommige gemeenten voor een repressief beleid waarbij ze soms GAS-ambtenaren op pad sturen om los wandelende honden te sanctioneren zonder een greintje tolerantie voor verantwoord(elijk) los.
En dat is onaanvaardbaar want verantwoord(elijk) los beantwoordt aan alle noodzakelijke gedragsregels.
Lijnlengte
Ook de lijnlengte sluipt langzaam het gemeentelijk hondenreglement binnen. Aangelijnd is niet langer voldoende, langzaamaan komt de vermelding “korte lijn” erbij. En de lengte van deze korte lijn wordt dan vastgelegd op 1,5 m.
Zo is het ondertussen o.a. op het volledige grondgebied van groot Antwerpen en op sommige plaatsen aan de Maas in Limburg al verplicht om de hond aan de korte lijn te houden. Daar zijn zelfs geen woorden voor!
Het is voor de hond fysiek en mentaal slecht en ongezond om steeds aan de korte lijn te moeten wandelen. Geen enkel fatsoenlijk hondenbaasje kan en zal daar nu of in de toekomst mee akkoord gaan. (lees meer in de fysieke lijn)
Ook op de jaagpaden geldt er een aanlijnplicht. Het is logisch dat de hond fysiek aangelijnd wordt op verharde jaagpaden met (veel en snel) fietsverkeer, maar er zijn ook heel veel onverharde jaagpaden waar verantwoord(elijk) los wel mogelijk is.
Gelukkig is het beleid hier meestal wel tolerant.
Bescherming en welzijn van dieren
En dan is er ook nog de Vlaamse wet inzake de bescherming en het welzijn van dieren.
Daarin staat duidelijk dat we op elk moment de nodige maatregelen moeten nemen om de fysiologische en ethologische behoeften van de hond te voldoen en om hem of haar voldoende ruimte en bewegingsvrijheid te geven.
Er kan dus nooit sprake zijn van een algemene korte-lijnplicht!!
En nochtans is dat de richting die de overheid langzaam uitgaat.
Op de website www.huisdierinfo.be van dezelfde overheid wordt nochtans de raad gegeven om meerdere keren per dag aan een lange lijn te wandelen met de hond.
Goed voor je honden zorgen, houdt dus in voldoende vrijheid bieden tijdens het wandelen door ofwel voldoende fysieke lijnlengte of zonder fysieke lijn, maar wel aan de mentale lijn wandelen waardoor de hond meer vrijheid van bewegen krijgt; op voorwaarde natuurlijk dat de normen van het wandelcharter gevolgd worden.
(Waarom is verantwoord(elijk) los belangrijk)
De huidige hondenzones zijn daarvoor veel te klein en het aanbod onvolledig. Ze voldoen dus niet aan de behoeften van de honden en de baasjes die vooral wandelgelegenheid willen.